6 slimme pivots van Nederlandse bodem

10 januari, 2021 door Thomas Damen

Je koers veranderen zonder je visie te wijzigen, dat is een pivot. In onze vorige blog gingen we dieper in op de herkomst van het woord pivot, maar het leukste is kijken naar een aantal voorbeelden uit eigen land.

Wij Nederlanders worden nog wel eens stug genoemd, maar innovatief zijn we zeker! Laat je verassen, want er schuilen meer pivots in (grote) Nederlandse bedrijven dan je denkt…

'It is not the most intellectual that survives, it is not the strongest, it is the one that is able best to adapt' - Charles Darwin

Shell

Al meer dan een eeuw is Shell een van de belangrijkste mondiale spelers op het gebied van fossiele energie. Maar wist je dat olie niet altijd de focus was? De naam Shell komt namelijk van een relatief klein Londens bedrijfje dat zich specialiseerde in Japanse sierschelpen (vandaar het iconische logo van Shell). Het logo was dus heel letterlijk en had niets met olie te maken.

Tegen het eind van de 19e eeuw was de handel in olie nieuw en groeiend. Shell besloot zich naast schelpen ook op het transport van olie toe te leggen. Langzaam transformeerde de handel in olie van bijproduct naar corebusiness. De sterke handelspositie en ervaring in het handelen van schelpen zorgde voor de juiste fundering om succesvol over te schakelen.

Shell is een van de oudste voorbeelden van succesvol reageren op de markt. Vandaag de dag staan ze weer voor een vergelijkbare uitdaging, namelijk: verduurzamen. Lukt het ze om opnieuw om te schakelen zoals een eeuw geleden? Veel zal afhangen van het oordeel van de rechter over de rol van Shell op het gebied van vervuiling.

Wellicht is juist nu tijd rijp om de omslag te maken…

Philips

Nog een oer-Hollands bedrijf (opgericht 1891) dat heeft laten zien dat het kan; verandering zonder verlies van identiteit.

Jarenlang maakte Philips alleen gloeilampen. Om de eigen formule te beschermen ging Philips zich, 10 jaar na oprichting, richten op machinebouw. De productie van de gloeilamp moest in eigen beheer van glas en metaal tot aan het karton van de verpakking.

Hierop volgde een scala aan sterke koerswijzigingen:

  • De eerste keer dat Philips liet zien adaptief te zijn was begin jaren ’20 van de vorige eeuw. Er was een groot tekort aan vakmensen, waardoor het bedrijf besloot zelf een vakmanschapopleiding te creëren. Als iets er niet is, dan doen we het toch zelf?

  • Na de oorlog ging Philips zich ook richten op apparatenbouw. Geïnitieerd door de vraag naar bioscoopprojectoren, werd er breed ingezet. De beweging naar apparaten zal uiteindelijk de kern zijn voor de explosieve groei.

  • Een van de interessantste bewegingen van Philips is de diversificatie. Gedreven door de wetenschap ging Philips zich breder oriënteren. Zo groeide het bedrijf in de breedte van gloeilamp tot radiobuizen, televisieonderdelen, radio en farmaceutische producten. Door een sterke branding en verpakking herken je en Philips product uit duizenden.

  • Philips weet zich keer op keer opnieuw uit te vinden. De meest recente pivot betreft het afstoten van de consumentenelektronica en huishoudelijke divisies. Philips zet vol in op medische technologie. En voorlopig lijkt deze zet zeer succesvol.

TomTom

Wanneer je merknaam het woord voor het product voorbijstreeft dan heb je écht naamsbekendheid. Denk aan Spa Rood, de meeste mensen bestellen Spa Rood als ze water met bubbels willen. Terwijl het eigenlijk gewoon een merknaam is. Dat vermogen heeft TomTom ook, de naam was (en is) voor de meeste Nederlanders dé benaming voor je navigatiesysteem.

Dat was begin jaren 90 wel anders, toen maakte het bedrijf namelijk iets totaal anders. Oprichters Peter-Frans Pauwels en Pieter Geelen gingen applicaties maken voor handheld computers. Pas in 2001 toen er een vierde partner werd aangetrokken ging het bedrijf zich richten op de groeimarkt navigatiesystemen.

In feite waren de oprichters toen gewoon op zoek naar een toepassing voor een techniek die ze ontwikkeld hadden. Voor de handheld computers hadden ze een manier gevonden om data extreem te comprimeren. In navigatiesystemen bleek deze techniek een enorm concurrentievoordeel op te leveren. In no-time werd een groot marktaandeel geclaimd in een opkomende markt. Met een beursgang en ruim 4500 medewerkers wereldwijd als gevolg.

BCD Group

Dit is een van de grootste Nederlandse bedrijven die weinig mensen kennen. Het bedrijf startte in 1975 met een minimaal kapitaal en richtte zich op vastgoed in Amerika, Atlanta. Dat heeft ze veel geld opgeleverd, maar hun pivots zijn veel bekender.

  • Al vroeg zagen ze kansen in de expansie van commerciële vluchten en reizen. Met bijvoorbeeld CheapTickets, BudgetAir en Vliegwinkel.nl waren ze de markt van online tickets ver voor.

  • Daarna bedachten ze dat ze ook van waarde zouden kunnen zijn op de kortere afstanden; voor autogebruikers. Ze ontwikkelden Parkmobile, de parkeerapp die miljoenengebruikers heeft is voor veel mensen niet meer is weg te denken.

De oprichter is inmiddels in de tachtig, maar nog zeer actief. Zo gaf hij onlangs nog een interview waarin hij het bedrijf over 5 jaar schetst: “Waarom zouden wij niet een popconcert organiseren? We weten hoe je een evenement moet opzetten, kennen alle hotels en zitten al jaren dichtbij de entertainmentindustrie.”

Reageren op Corona

We hebben een globale uitdaging die nog niet voorbij is. In het kader van aanpassingsvermogen zijn er nog twee mooie Nederlandse initiatieven die laten zien hoe je als onderneming op een positieve manier kunt inspelen op de coronacrisis.

Bavaria

De horeca ligt stil, maar het bier ligt nog in de tanks, wat moeten we daarmee? Bavaria besloot om van de restanten veevoer te maken. Aangezien het om veel alcohol ging bedachten ze ook nog een manier om er desinfectiemiddel van te maken. Binnen no-time wist Bavaria de bierresten om te toveren naar flacons handalcohol.

Bavaria draagt met deze innovatie bij aan het tegengaan van onnodige verspilling. De flacons worden met name geleverd aan medische instellingen. Bavaria creëerde met de actie waardering, moraal én een potentiële nieuwe businesscase.

Tot slot is het natuurlijk een slimme zet op marketinggebied.

Damen Shipyards

Het miljardenbedrijf gespecialiseerd in scheepsbouw heeft ook bewezen adaptief te zijn. Door middel van de combinatie zoeken van een snorkelmasker en een zuiveringspomp die lassers gebruiken, wist het bedrijf binnen 3 uur het eerste ontwerp voor een coronaproof masker te maken.

Het is bedoeld voor zorgpersoneel op de intensive care afdeling. Hand in hand met partners als TU Delft en Shell zorgt het bedrijf bovendien voor schaalbaarheid en de juiste certificeringen.

Damen Shipyards heeft sinds 2019 een slechte financiële positie. Als een bedrijf los van zijn eigen problematiek toch nog weet te kijken naar nieuwe mogelijkheden tijdens de pandemie toont dat grote klasse. Een mooi voorbeeld van het behouden van een open vizier ten tijde van crisis.

Tot slot

Een pivot is sterk in het veranderen van strategie. Soms wordt een bedrijf gedwongen om zich aan te passen, terwijl anderen ernaar opzoek gaan. Belangrijk is altijd dat de ‘why’ van het bedrijf helder is. De visie, het statement, waar staat het bedrijf voor, dat is wat een bedrijf maakt. Als er vervolgens scherp gereageerd of geanticipeerd wordt door je strategie te wijzigen dan heb je de perfecte pivot.

Wil jij steun van een team van collegaondernemers en ervaren mentoren bij het bepalen van de volgende pivot van jouw bedrijf? Maak je ondernemersambities waar en meld je vast aan voor het volgende Traineeship Ondernemen.